Sürdürülebilir gelişimle ilgili hedefler
Birleşmiş Milletler 2016’da sürdürülebilir bir gelişim için hedefler (Sustainable Development Goals, SDG’ler) yayınladı. SDG’ler uluslararası değil, yerel olarak da mahallende de önemli bir rol oynuyor.
Fakirliğe hayır
Fakirliğin her biçimini ve her yerde bitirelim
Merkezi gelişim hedefleri arasında, 2030’a kadar dünyadaki aşırı fakirliği ortadan kaldırmak bulunuyor. Ancak aşırı fakirlik, günde kişi başı elde edilen şu andaki 1,25 USD’lık limitle tanımlanıyor. Eleştirmenler bu değeri kesinlikle çok düşük buluyor.
Açlığa hayır
Açlığı bitirmek, gıda güvenliği ve daha iyi bir beslenmeye ulaşmak ve sürdürülebilir bir tarımı teşvik etmek
2030’a kadar tüm insanların “yıl boyunca güvenli, besin maddesi açısından zengin ve yeterli gıda maddelerine erişimi olması” hedefleniyor. Bugün bile yeterince gıda maddesi bulunduğu halde, her insan bunlara erişemiyor. Aynı şekilde yetersiz beslenmenin bütün biçimlerinin ortadan kaldırılması ve tarımsal verimliliğin ve küçük gıda üreticilerinin gelirlerinin iki katına çıkarılması hedefleniyor.
İyi sağlık hizmetleri
Her yaştan tüm insanlar için sağlıklı bir hayat ve refahı teşvik etmek
2030’a kadar tüm dünyada anne ölümlerinin 100.000’de 70’in altına inmesi hedefleniyor. Yenidoğanlarda ve beş yaş altı çocuklarda önlenebilir ölüm vakalarının engellenmesi isteniyor. Belirlenen hedeflerde Aids, tüberküloz ve malarya salgınlarının yanı sıra ihmal edilen tropik hastalıkların ortadan kaldırılması ve herkes için sağlık hizmetine erişim özel bir önem taşıyor.
Kaliteli eğitim
Herkes için eşit ve kaliteli eğitim ve ömür boyu öğrenme olanaklarının teşvik edilmesi
Belirlenen en önemli hedef, 2030’a kadar “bütün kızların ve erkeklerin eşit haklarla ücretsiz ve kaliteli bir ilk ve ortaokul eğitimini tamamlamasının” garanti edilmesi gerektiğini ifade ediyor. Diğer hedeflerde, okul öncesi eğitimin yanı sıra yüksekokul ve meslek eğitimiyle ilgili hedefler formüle ediliyor.
Cinsiyetler arası eşitlik
Cinsiyetler arasında eşitliğe ulaşmak ve tüm kadınlara ve kızlara kendi kaderini belirleme becerisi kazandırmak
Başlıca amaçlar arasında kadınlara ve kızlara yönelik ayrımcılığın tüm biçimlerini sona erdirmek ve bunlara uygulanan şiddeti ortadan kaldırmak bulunuyor. Belirlenen diğer hedefler cinsiyete özgü ayrımcılığın, örneğin zorla evlendirme, yöneticilik pozisyonlarının elde edilmesinde yetersiz fırsat eşitliği ve ekonomik kaynaklar konusunda eşit olmayan haklar gibi bireysel biçimlerini ele alıyor.
Temiz su ve sıhhi tesisatlar
Herkes için su ve sıhhi ikmale erişimin ve sürdürülebilir idaresinin garanti edilmesi
2030’a kadar herkes için sorunsuz ve ödenebilir içme suyunun yanı sıra makul ve adil sıhhi tesisatlara erişimin gerçekleştirilmesi amaçlanıyor. Belirlenen diğer hedeflerde, su kalitesinin iyileştirilmesi, su kullanımının verimliliği ve suyla bağlantılı ekosistemlerin korunması gibi konular da ele alınıyor.
Temiz su ve sıhhi tesisatlar
Herkes için su ve sıhhi ikmale erişimin ve sürdürülebilir idaresinin garanti edilmesi
2030’a kadar herkes için sorunsuz ve ödenebilir içme suyunun yanı sıra makul ve adil sıhhi tesisatlara erişimin gerçekleştirilmesi amaçlanıyor. Belirlenen diğer hedeflerde, su kalitesinin iyileştirilmesi, su kullanımının verimliliği ve suyla bağlantılı ekosistemlerin korunması gibi konular da ele alınıyor.
Yenilenebilir enerjiler
Herkesin ödenebilir, güvenilir, sürdürülebilir ve modern enerjiye erişimini garanti etmek
Enerji hizmetlerine genel erişimin 2030’a kadar garantiye alınması hedefleniyor. Bunu yaparken yenilenebilir enerjilerin payının belirgin bir şekilde artırılması isteniyor. Aynı zamanda enerji verimliliğinin artış oranının ikiye katlanması hedefleniyor.
İyi iş yerleri ve ekonomik büyüme
Herkes için sürekli, geniş etkili ve sürdürülebilir ekonomik büyüme, verimli tam zamanlı istihdam ve insan onuruna uygun işin teşvik edilmesi
Sürdürülebilir ekonomik büyüme ve istihdam konularına büyük ağırlık veriliyor. Yıllık en az %7’yle, özellikle en az gelişmiş ülkelerde yüksek bir ekonomik büyüme gerekli görülüyor. Tüm ülkeler için daha yüksek bir ekonomik verimlilik ve kaynakların verimli kullanımı hedefleniyor. Belirlenen diğer hedefler insan onuruna uygun işler, verimli bir tam zamanlı çalışma, çalışmaya zorlamanın, köleliğin ve insan ticaretinin sona erdirilmesi ve iş haklarının korunmasını ele alıyor.
Yenilikçilik ve altyapı
Dayanıklı bir altyapı kurmak, geniş etkili ve sürdürülebilir sanayileşmeyi teşvik etmek ve yenilikçiliği desteklemek
Kaliteli, güvenilir, sürdürülebilir ve dayanıklı bir altyapı kurarak ekonomik gelişimi ve insani refahı desteklemek hedefleniyor. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde küçük sanayi işletmelerinin mali hizmetlere, artı değer zincirlerine ve pazarlara daha iyi erişebilmesi isteniyor.
Daha az eşitsizlik
Ülkelerin içindeki ve ülkeler arasındaki eşitsizliğin azaltılması
Belirlenen önemli hedeflerden biri şöyle: “2030’a kadar nüfusun en fakir yüzde kırkının gelirinin ulusal ortalamanın üzerinde bir artış elde etmek.“ Ayrıca hedefler arasında “gelişmekte olan ülkelerin küresel, uluslararası ekonomi ve finans kuruluşlarında karar verme aşamalarında daha fazla söz sahibi olması” hedefleniyor.
Sürdürülebilir şehirler ve topluluklar
Şehirlerin ve yerleşimlerin kapsayıcı, güvenli, dayanıklı ve sürdürülebilir olarak şekillendirilmesi
“2030’a kadar herkes için makul, güvenli ve ödenebilir konutları ve temel geliri garanti etmek ve gecekondu mahallelerinin ıslahı.” Buna herkes için bir trafik sistemi, katılımcı bir yerleşim planlaması, daha iyi bir afet koruması, çevre yükünün azaltılması ve iklim değişikliğinin sonuçlarına karşı daha büyük bir dayanıklılık da dahil.
Sürdürülebilir tüketim ve üretim
Sürdürülebilir tüketim ve üretim şablonlarının garantiye alınması
Bu hedefin hayata geçirilmesi için “en başta gelişmiş ülkelerden” talepte bulunulurken, gelişmekte olan ülkelerin gelişim seviyelerine ve kapasitelerine göre önlemler alması gerekiyor. Burada önemli konular olarak doğal kaynakların sürdürülebilir ve verimli kullanımı, gıda israfının yarıya indirilmesi ve kimyasalların ve çöplerin çevreye zarar vermeden kullanılması sayılıyor. Fosil yakıtlara yönelik zararlı sübvansiyonların da yavaş yavaş kaldırılması hedefleniyor.
İklim koruma önlemleri
İklim değişimiyle ve etkileriyle mücadele için derhal önlemler alınması
Belirlenen hedefte formüle edildiği gibi “tüm ülkelerde iklim kaynaklı tehlikelere ve doğal afetlere karşı dayanıklılığı uyum yeteneğini” güçlendirmek gerekiyor. Bunun için iklim koruma önlemlerinin ulusal politikalara, stratejilere ve planlamalara dahil edilmesi gerekiyor. Gelişmiş ülkelerin 2020’den itibaren gelişmekte olan ülkelerdeki iklim koruması için yılda 100 milyar USD ayırma yükümlülüğü açıkça hatırlatılıyor.
Suyun altındaki yaşam
Sürdürülebilir gelişim anlamında okyanuslar, denizler ve deniz kaynakları korumak ve sürdürülebilir olarak kullanmak
2025’e kadar her tür deniz kirletilmesinin durdurulması ya da önemli ölçüde azaltılması amaçlanıyor. Ayrıca deniz ve kıyı ekosistemlerinin sürdürülebilir olarak kullanılması ve okyanusların asitlenmesiyle mücadele edilmesi gerekiyor. Aynı zamanda balık avlama faaliyetinin etkili bir şekilde düzenlenmesi ve aşırı avlanmasının bitirilmesi hedefleniyor.
Karada yaşam
Karasal ekosistemleri korumak ve bunların teşvik etmek, ormanları sürdürülebilir olarak kullanmak, çölleşmeyle mücadele , toprağın kalite kaybını bitirmek ve tersine çevirmek ve biyolojik çeşitliliğin kaybına bir son vermek
2020’ye kadar karasal ve iç tatlı su ekosistemlerinin yanı sıra ormanların sürdürülebilir kullanımına ulaşılması amaçlanıyor. Aynı şekilde çölleşmeyle mücadele ve dağ ekosistemlerinin korunması hedefleniyor. Biyolojik çeşitliliğin kaybını bitirmek için tehdit altındaki türlerin korunması ve tükenmesinin engellenmesi isteniyor.
Barış ve adalet
Sürdürülebilir bir gelişim için barışçı ve kapsayıcı toplumların teşvik edilmesi, tüm insanların adalete ulaşımının erişiminin sağlanması ve her düzeyde yüksek performanslı, hesap verme yükümlülüğü olan ve kapsayıcı kurumların oluşturulması
Bu hedefe ulaşmak için şiddetin tüm biçimlerinin azaltılması ve hukuk devletinin sağlanması isteniyor, yüksek performanslı kurumların oluşturulması da bunun bir parçası. Aynı şekilde 2030’a kadar yasadışı finans ve silah akışlarının belirgin bir şekilde azaltılması gerekiyor.
Hedeflere ulaşmak için ortaklıklar
Sürdürülebilir gelişim için uygulama araçlarının ve küresel ortaklığın güçlendirilmesi
Sanayileşmiş devletlerden, kamuya yönelik gelişim yardımlarıyla ilgili olarak verdikleri sözleri, özellikle de brüt milli gelirlerinin %0,7’sini bu görevler için ayırma sözlerini tutmaları isteniyor. Ekonomi, teknoloji ve yenilikçilik alanlarında daha güçlü bir kuzey-güney ve güney-güney işbirliğinin teşvik edilmesi isteniyor. Belirlenen hedeflerin arasında dünya ticaret örgütü çatısı altında adil bir bölgeler arası ticaret sistemi oluşturulması da bulunuyor..
